غلتک دستی، غلطک دستی

متراکم سازی لایه‌های سطحی خاک در بسیاری از پروژه‌های عمرانی از جمله راهسازی، پیاده ‌روسازی، ساخت محوطه‌های شهری و ساختمانی و حتی طراحی پی ساختمان الزامی است و در تمام این پروژه‌ها باید از وسایل کوبنده و متراکم سازی مناسب استفاده کنید. انواع غلتک دستی ابزار ساده اما کارآمد برای کوبش و متراکم کردن خاک در پروژه‌های کوچک عمرانی هستند. این دستگاه با استفاده از قدرت استاتیکی وزن خود حین حرکت غلتکی قادر است تا لایه‌های سطحی زمین را کاملاً فشرده و متراکم سازد. 

هر دستگاه غلتک دستی از یک رول فلزی بزرگ تشکیل شده ‌است که غالباً فضای داخل آن را از آب یا روغن پر می‌کنند تا با افزایش وزن ناهمگون باعث بهبود فشار استاتیکی غلتک دستی شوند. حجم آب و یا روغن اضافه شده به داخل مخزن درام غلتک نیز با توجه به ابعاد آن اندازه‌گیری می‌شود که در مدل‌های گوناگون ۴۵، ۵۵، ۶۰ و… لیتری است. غلتک‌های دستی در ابعاد کوچکی طراحی ‌شده تا هر کسی قادر به جابجایی درام آن باشد. بزرگترین این غلتک‌ها می‌توانند حداکثر قدرتی معادل ۵۰۰ کیلو را در سطح خاک وارد کنند.

مشخصات فنی غلتک دستی

انواع غلتک دستی را با توجه به اندازه درام فلزی آنها در مدل‌های مختلف رولر ۴۰ الی 100سانتی‌متری دسته‌بندی می‌کنند. ظرفیت مخزن رولر ۴۰ سانتی‌متری برای استفاده از ۴۵ لیتر روغن است. این مقدار برای رولر ۵۰ سانتی‌متری حدوداً ۵۵ لیتر روغن و برای رولر ۶۰ سانتی‌متر نیز به ۶۰ لیتر آب و یا روغن نیاز داریم و همین طور با افزایش ابعاد رولر به حجم سیال مورد نیاز افزوده می‌شود.

از هر دو نوع سیال متراکم آب و یا روغن می‌توانیم برای تخلیه در مخزن رولر غلتک دستی استفاده کنیم. اما در کل سیالات روغنی به ‌علت دانسیته بالاتر شرایط ایده‌آل‌تری برای تولید افزایش قدرت و قابلیت کوبندگی سطح زمین دارند. حداکثر قدرت کوبش و متراکم سازی رولرها در انواع غلتک دستی نیز ۵۰۰ کیلوگرم است. همچنین جنس بدنه رولر این غلتک‌ها نیز از آلیاژ فولادین ضد زنگ ساخته می‌شود. ابعاد دسته نیز با توجه به طراحی الگوی سایز درام غلتک طراحی‌ شده است.

کاربردهای غلتک دستی

غلتک دستی در واقع نوعی ابزار متراکم سازی خاک است که بر پایه ایجاد نیروی استاتیکی کار می‌کند. این ابزار برای کارکرد دستی طراحی ‌شده است تا هر کسی به راحتی قادر به کشیدن و یا هل دادن درام استوانه‌ای این غلتک بر روی سطح زمین باشد. از این ‌رو در کل ابزار کارآمد برای متراکم سازی خاک است. از این قابلیت کوبندگی و متراکم سازی انواع غلتک دستی برای اهداف گوناگون استفاده می‌کنند. از قبیل:

• تسطیح کردن آسفالت در پروژه‌های راهسازی و یا محوطه‌ سازی در فضاهای شهری و ساختمانی
• متراکم سازی خاک در بسترهای بزرگ از مرحله فونداسیون سازی برای ایجاد ساختمان‌های گوناگون
• محوطه‌سازی ساختمان‌ها و همچنین آماده کردن بستر فضای سبز شهری
• طراحی انواع پیاده‌رو، محوطه‌های باز شهری، آماده‌سازی زمین‌های بازی
• ساخت سالن‌های ورزشی در پروژه‌های گوناگون شهری و ساختمانی
• مرحله متراکم سازی خاک در اصلاح زمین و اقدامات اولیه طراحی کف‌های بتنی

تعمیر و نگهداری غلتک دستی

غلتک‌های دستی زمانی کارآمد هستند که در شرایط کاملاً ایده‌آل نگهداری شده و از نظر فنی کاملاً سالم باشند. در غیر این ‌صورت امکان جابه‌جایی درام‌های سنگین و فلزی این دستگاه بر روی سطوح جهت متراکم سازی خاک محدود خواهد شد. برای نگهداری مناسب از انواع غلتک دستی موارد زیر را رعایت کنید:

• در زمانی ‌که دیگر کاری با دستگاه ندارید، جهت انبار کردن آن، آب و یا روغن داخل درام را به‌طور کامل تخلیه کنید.
• در صورتی ‌که قصد جابجایی درام به پروژه‌ای دیگر را دارید، حتماً آب و یا روغن داخل آن را تخلیه کنید.
• از غلتک دستی در پروژه‌های کوچک متراکم سازی زمین‌های خاکی و یا مراحل آسفالت ریزی استفاده کنید. در پروژه‌های بزرگ بهتر است از غلتک‌های موتوری بهره‌مند شوید.
• در بازه‌های منظم و مرتب بلبرینگ رولر (یاتاقان) را گریس‌کاری کنید تا چرخش دستگاه در هر شرایطی کاملاً ایده‌آل باشد.
• روغن گزینه بهتری از آب برای پر کردن مخزن رولر و افزایش وزن درام است.
• از غلتک‌های دستی برای مسطح کردن سطوح با مصالح سنگی درشت دانه استفاده نکنید.

نکات ایمنی کار با غلتک دستی

وزن غلتک‌های دستی پس ‌از پر شدن مخزن درام آنها بسیار زیاد می‌شود. تا جاییکه قدرت کافی برای کوبش و متراکم سازی لایه‌های سطحی خاک را دارند. این ابزارهای قدرتمند متراکم سازی خاک در عین کارآمد بودن مستعد ایجاد خطرات و حوادث نیز هستند. از این‌ رو در استفاده از این دستگاه نکات ایمنی مانند موارد زیر را رعایت کنید:

• از قرار گرفتن افراد در اطراف غلتک هنگام حرکت بر روی سطح زمین جلوگیری کنید.
• در هر صورت حین حرکت غلتک دستی بر روی سطح زمین پشت آن باشید و شیب زمین را در نظر بگیرید تا در صورت رها شدن غلتک خطری شما را تهدید نکند.
• برای جابه‌جایی غلتک در فواصل طولانی حتماً محتویات داخل آن را به‌طور کامل تخلیه کنید.
• در آغاز هر پروژه متراکم سازی زمین حتماً تمامی اتصالات و سالم بودن یاتاقان و بلبرینگ دستگاه را به‌طور کامل بررسی کنید.

قیمت غلتک دستی

قیمت غلتک دستی به فاکتورهای گوناگون وابسته است. اندازه و ابعاد درام اولین فاکتور تعیین‌ کننده قیمت این دستگاه ساده با عملکرد دستی است. اما در کل قیمت غلتک دستی در مقایسه با دیگر ابزارهای کوبنده و متراکم کننده سطح خاک کمتر است. چرا که در این دستگاه از هیچ نوع بخش موتوری استفاده نشده است. بنابراین خرید و کار با انواع غلتک‌های دستی برای اجرای متراکم سازی زمین در محوطه‌های ساختمانی و فضاهای کوچک شهری صرفه اقتصادی بالایی دارد. خصوصاً که به ‌راحتی می‌توانیم از قابلیت مانور این غلتک‌ها در سطح زمین و فضاهای کاملاً کوچک و باریک استفاده کنیم. از این ‌رو کار با غلتک‌های دستی در پروژه‌های معمولی ساختمانی و محوطه سازی و حتی متراکم سازی آسفالت معابر توصیه می‌شود.