گیربکس حلزونی

گیربکس حلزونی چیست؟

گیربکس‌ها برای کنترل سرعت و افزایش قدرت موتورهای الکتریکی طراحی‌ شده‌اند. تنوع بسیار گسترده از انواع گیربکس وجود دارد که گیربکس حلزونی یکی از ساده‌ترین و در عین ‌حال کاربردی‌ترین آنها است. این نوع گیربکس وظیفه دارد تا سرعت بالای موتورهای الکتریکی را کاهش داده و یک حرکت آرام و کاملاً قدرتمند را تولید نماید.

گیربکس حلزونی که گاهاً آن را با عنوان گیربکس مکعبی نیز معرفی کرده‌اند، طراحی ساده‌ای دارد. در داخل این گیربکس‌ها تنها از دو عدد چرخ‌ دنده که عمود بر هم هستند، استفاده می‌شود. یکی از چرخ ‌دنده‌ها حالت ماردونی و دیگری حالت دیسکی دارد. تمامی این گیربکس‌ها از نوع کاهنده هستند و با توجه به ابعاد محفظه و قطر چرخ‌ دنده‌ها در مدل‌های گوناگون با قدرت‌های متفاوت دسته‌بندی می‌شوند. در عین ‌حال جنس پوسته در ساخت مدل‌های مختلف آن متفاوت است.

مشخصات فنی گیربکس حلزونی

شکل ظاهری گیربکس حلزونی درست مانند یک حلزون است. برای همین است که این نوع را با عنوان حلزونی می‌شناسیم. اگر چه در برخی از مدل‌ها فرم طراحی پوسته متفاوت است؛ اما در کل مکانیزم طراحی و کارکرد تمامی مدل‌ها کم‌ و بیش یکسان است.

هر گیربکس مکعبی از هاب کروی، شافت و بلبرینگ فولادین در کنار دو عدد چرخ ‌دنده داخل یک پوسته محکم چدنی و یا آلومینیومی ساخته شده ‌است. چرخ ‌دنده بزرگ و دیسکی این سیستم را از متریال برنجی می‌سازند. این در حالی است که برای ساخت چرخ‌دنده ماردونی شکل از فولاد استفاده‌ شده است. پوسته گیربکس نیز در مدل‌های چدنی و آلومینیومی موجود است. از طرفی نوع طراحی پوسته به شکل‌های فلنچی و یا شفت آزاد موجود است. عموم این گیربکس‌ها با هر دو ورودی به شکل هالو شافت طراحی می‌شوند. این بدان معنی است که از شفت ورودی برای اتصال الکتروموتور به گیربکس مکعبی استفاده ‌شده است. این گیربکس‌ها می‌توانند محور چرخش را ۹۰ درجه تغییر دهند. البته برخی از مدل‌ها به شکل محور مستقیم طراحی شده‌اند. همچنین از الکتروموتور با توان 0.04 الی ۷۶ کیلو وات می‌توانیم برای کوپل شدن به این گیربکس‌ها استفاده کنیم.

انواع مدل‌های گیربکس حلزونی

همگی انواع گیربکس‌های حلزونی از نوع کاهنده هستند که در نهایت سادگی با کنار هم قرار گرفتن دو عدد چرخ ‌دنده دیسکی و هلیکال داخل یک پوسته حلزونی و یا مکعبی ساخته می‌شوند. با این ‌وجود مکانیزم کارکرد و تبدیل حرکت آنها تفاوت‌هایی دارد که به قرار زیر هستند:

گیربکس حلزونی VF

ساده‌ترین نوع از انواع گیربکس‌های حلزونی است که برای کوپل شدن ساده با موتور و حتی عملکرد دستی طراحی ‌شده است. در بخش داخلی این نوع گیربکس چرخ‌ دنده‌های هلیکال و دیسکی عمود بر هم حضور دارند. این گیربکس‌ها در بخش ورودی خود یعنی در سمت اتصال به موتور و یا محرک دستی دارای شافت هستند؛ اما مکانیزم کارکرد آنها به دو روش است. حالت اول از نوع هندویل (Hand Wheel) است که برای عملکرد دستی طراحی‌ شده است. گیربکس مکعبی نصب‌ شده بر روی فرمان دستی بتونیر از این مدل‌های هندویل است. اما مدل‌های قوی‌تر با قابلیت کوپل شدن موتور طراحی شده‌اند. البته موتور از طریق فولی، تسمه و کلاج با محور ورودی گیربکس‌های VF کوپل می‌شود. 

گیربکس حلزونی سری MVF

یک نوع گیربکس حلزونی است که در قسمت ورودی آن از فلنچ استفاده ‌شده است و با طراحی هالو شافت توانایی کوپل شدن مستقیم با انواع الکتروموتور را دارد. این نوع گیربکس برای نصب در فضاهای صنعتی کارایی دارد و برای انتقال نیرو در مکانیزم‌های اتوماسیون استفاده می‌شود. این نوع گیربکس حلزونی را با استفاده از پوسته چدنی و یا آلومینیومی طراحی می‌کنند. در عین ‌حال برای سایزهای مختلف با نسبت‌های تبدیل گوناگون و قابلیت انتقال توان با شرایط گوناگون موجود است.

گیربکس حلزونی سری FC

گیربکس‌های حلزونی سری FC از هر دو سمت شفت ورودی و خروجی به شکل فلنچی طراحی شده‌اند. این نوع گیربکس تمام صنعتی است و عموماً در سطح فضاهای پایه صنعتی و طراحی سیستم‌های معمول اتوماسیون با قابلیت ایزوله بخش‌های متحرک از محیط آزاد طراحی می‌شوند. این نوع گیربکس‌ها هم در سمت ورودی و هم در سمت خروجی خود از نوع هالو شافت هستند. همچنین برای کار با آنها به کوپل موتور ۱۴۰۰ دور استاندارد نیاز داریم. 

گیربکس ترکیب VF و FC

گیربکس‌های حلزونی VF/FC یک نوع خاص اما کاربردی است که از ترکیب ایده طراحی VF و FC ساخته ‌شده است. این نوع گیربکس دارای ورودی به ‌صورت شافت مستقیم است؛ اما در سمت خروجی آنها از هالو شافت و فلنچ استفاده ‌شده است. این نوع گیربکس از قابلیت خوبی برای تبدیل توان و کنترل سرعت موتور در شرایط متغیر برخوردار است. در عین ‌حال با نسبت‌های تبدیل متفاوت از ۷ الی ۱۰۰ طراحی ‌شده و در هر دو مدل پوسته چدنی و آلومینیومی برای سایزهای مختلف موجود هستند.

گیربکس ترکیب MVF و FC

گیربکس MVF/FC از نوع پایه فلچ دار نوع گیربکس صنعتی محسوب می‌شود که کاربردی گسترده برای طراحی عموم سیستم‌های انتقال نیرو در فضاهای صنعتی و کارگاهی دارد. این نوع گیربکس در هر دو سمت ورودی و خروجی از نوع هالو شافت است. در عین ‌حال از هر دو نوع متریال چدنی و آلومینیومی برای ساخت پوسته آن استفاده ‌شده است. 

سایزهای متداول گیربکس حلزونی

گیربکس‌های حلزونی سری VF در عین سادگی و قیمت ارزان از کاربردی‌ترین نوع گیربکس‌ها در طراحی دستگاه‌های مختلف برای صنایع مختلف هستند. این گیربکس‌ها را با توجه به ابعاد آنها و مقدار قابلیت آنها در انتقال توان دسته‌بندی می‌کنند:

گیربکس حلزونی VF49

یک سایز کوچک از طراحی گیربکس‌های حلزونی است که برای نصب شدن در دستگاه‌های سبک کارگاهی و صنعتی و استفاده از موتورهای تک‌فاز و یا سه فاز طراحی ‌شده است. این مدل کوچک را عموماً با استفاده از بدنه آلومینیومی می‌سازند. در عین ‌حال قطر شافت ورودی و خروجی آن به ‌ترتیب ۱۴ و ۲۲ میلی‌متر است. از طرفی تنها از موتورهای ۱۴۰۰ دور با توان در محدوده ۱ الی ۳ کیلو وات از نوع تکفاز و یا سه فاز می‌توانید برای کوپل شدن با این مدل استفاده کنید.

گیربکس حلزونی VF62

کوچکترین سایز از طراحی گیربکس حلزونی سری VF است که برای کارهای سبک و طراحی دستگاه‌های نه‌چندان قدرتمند ساخته‌ شده است. برای ساخت چرخ‌دنده های این مدل‌های کوچک از فسفر برنزه استفاده می‌کنند. همچنین در دو مدل پوسته چدنی و یا آلومینیومی موجود هستند. عموم این مدل‌ها دارای قطر شافت ورودی ۱۸ میلی‌متری هستند.

گیربکس حلزونی VF86

 گیربکس حلزونی VF86 کاربردی‌ترین مدل از سری گیربکس‌های ساده با طراحی دو عدد چرخ‌دنده هستند که برای نصب در عموم تجهیزات و ماشین‌آلات سبک مانند بالابر ساختمانی تک‌فاز، بتونیرهای 250 و یا ۴۰۰ کیلویی و… کارایی دارند. قطر شفت ورودی این مدل را ۲۵ و قطر شفت خروجی آن را ۳۵ میلی‌متر در نظر می‌گیرند. همچنین در دو مدل پوسته چدنی و آلومینیومی موجود هستند. از موتورهای الکتریکی با توان 0.6 الی 5.8 کیلو وات می‌توانید برای کوپل با این سایز استفاده می‌کنند.

گیربکس حلزونی VF110

یکی دیگر از انواع کاربردی گیربکس‌های حلزونی سری VF است که برای نصب در عموم ماشین‌آلات متوسط مانند بالابرهای سه فاز، بتونیرهای ۴۰۰ و ۵۰۰ کیلویی و… کارآیی دارد. قطر شفت ورودی این مدل را ۳۰ و قطر شفت خروجی آن را ۴۰ میلی‌متر در نظر می‌گیرند. در عین ‌حال با هر دو نوع پوسته چدنی و آلومینیومی طراحی ‌شده و می‌توان از موتورها در بازه توان ۱.۱ الی ۱۱ کیلو وات برای کوپل شدن با آنها استفاده کرد.

گیربکس حلزونی VF130

 یک نوع گیربکس سری VF کاربردی است که برای طراحی تجهیزات با قدرت متوسط رو به بالا استفاده می‌شود. قطر شفت ورودی و خروجی این مدل به ‌ترتیب ۳۰ و ۴۵ میلی‌متر است و می‌توانیم از انواع موتور با توان 1.8 الی 27.5 کیلو وات برای کوپل شدن با آنها استفاده کنیم.

گیربکس حلزونی VF150

 یک نوع گیربکس قدرتمند از سری خانواده VF است که برای نصب در دستگاه‌های بزرگ صنعتی و یا ساختمانی و کارگاهی استفاده می‌شود. این نوع آن‌قدر بزرگ و قدرتمند است که تنها از پوسته چدنی برای ساخت آن استفاده ‌شده است. قطر شافت ورودی و خروجی آن نیز به ترتیب ۳۵ و ۵۰ میلی‌متر است. از این گیربکس حلزونی می‌توانیم برای کوپل شدن با موتورهای سه فاز 2.6 الی ۲۴ کیلو وات استفاده کنیم.

گیربکس حلزونی VF185

یکی دیگر از سایزهای کاملاً قدرتمند و در عین ‌حال کاربردی از گیربکس‌های سری VF است که برای طراحی سیستم‌های بزرگ و دستگاه‌های قدرتمند سه فاز کارایی دارد. به مانند مدل قبلی این سایز نیز آن‌قدر بزرگ و قدرتمند است که تنها از پوسته چدنی برای ساخت آن استفاده می‌کنند. شفت ورودی و خروجی این سایز نیز به ‌ترتیب ۴۰ و ۶۰ میلی‌متر است. از موتورهای قدرتمند 4.3 الی ۴۱ کیلو وات برای کوپل شدن با این سایز استفاده می‌کنند.

گیربکس حلزونی VF210

یک سایز بزرگ با قابلیت کاربرد صنعتی است و تنها از موتورهای سه فاز قدرتمند برای کوپل شدن با این مدل استفاده می‌کنند. این مدل از نوع پوسته چدنی است و با قطر شافت ورودی ۴۸ و قطر شافت خروجی ۹۰ میلی‌متری طراحی شده‌ است. در عین ‌حال از انواع موتورهای سه فاز با توان ۶ الی ۵۴ کیلو وات می‌توانیم برای کوپل شدن با این نوع گیربکس حلزونی از سری VF استفاده کنیم.

گیربکس حلزونی VF250

بزرگترین و قدرتمندترین سایز استاندارد از سری گیربکس‌های حلزونی خانواده VF است که کاربردی تمام صنعتی دارد. این گیربکس بزرگ ۲۸۵ کیلویی را از بدنه یکپارچه چدنی طراحی می‌کنند. در عین ‌حال قطر شافت ورودی آن ۶۰ میلی‌متر و قطر شافت خروجی آن ۱۱۰ میلی‌متر است. از موتورها با سرعت استاندارد ۱۴۰۰ در بازه توان 7.8 الی ۷۵ کیلو وات برای کار با این سری گیربکس حلزونی استفاده می‌شود.

کاربردهای گیربکس حلزونی

گیربکس‌های حلزونی ساده‌ترین نوع گیربکس صنعتی است که در عین سادگی از قابلیت کارکرد مطمئن و قدرتمندی نیز برخوردار است. اصولاً این نوع گیربکس کنترلی بر سرعت خروجی خود ندارد؛ اما با توجه به طراحی ساده برای تبدیل سرعت در شرایط مختلف بهترین است. از طرفی ارزان ‌قیمت است و همین نکته باعث شده تا کاربردی گسترده در صنایع مختلف و طراحی انواع دستگاه‌ها از جمله بالابر ساختمانی، انواع بتونیر، ماشین‌آلات صنعتی و خطوط اتوماسیون کارخانه‌ای داشته باشد.

قیمت گیربکس حلزونی

قیمت گیربکس حلزونی به فاکتورهای گوناگونی وابسته است. مدل طراحی گیربکسی در کنار قابلیت کنترل و تبدیل سرعت و همچنین نوع طراحی پوسته و البته جنس پوسته در کنار متریال ساخت چرخ‌دنده از مهمترین فاکتورهای تعیین‌ کننده قیمت گیربکس حلزونی هستند.

سؤالات متداول در مورد گیربکس حلزونی

• از چه نوع روغن برای روانکاری گیربکس حلزونی استفاده کنیم؟

  روغن‌های روانکاری نمره 150 و ۲۲۰ از بهترین روغن‌های روانکاری گیربکس حلزونی هستند.

• بازه سرویس و تعویض روغن گیربکس حلزونی چگونه است؟

  در بازه‌های منظم هر 4000 ساعت کار و یا هر ۶ ماه متوالی سطح روغن را بازدید کرده و تعویض کنید.