وینچ برقی، جرثقیل سقفی

برای حمل‌ و نقل بارهای سنگین در محیط‌های کارگاهی ابزارهای متنوعی طراحی ‌شده است. این ابزارها و ماشین‌های طراحی شده در دسته ماشین آلات ساختمانی جا می‌گیرند. ابزارهایی که طراحی مکانیکی دارند و با استفاده از انواع قدرت‌های هیدرولیکی و یا الکتریکی کار می‌کنند. وینچ برقی یکی از بهترین ابزارهای الکترومکانیکی است که مخصوص حمل‌ونقل مؤثر بارهای سنگین طراحی ‌شده است.

وینچ برقی طراحی ساده‌ای دارد. حتی برای ساخت آن از بخش‌های ساده ملزومات الکتریکی استفاده ‌شده است. اما در عمل می‌تواند یک ابزار توانمند جابه‌جایی عمومی بارهای سنگین‌ وزن باشد. وینچ برقی در مدل‌های گوناگون با قابلیت‌های فنی متنوع طراحی می‌شود. در این ‌میان انواع وینچ سقفی از همه کاربردی‌تر هستند. وینچ سقفی یک دستگاه ساده‌ی محیط‌های کارگاهی است که برای بلند کردن تجهیزات سنگین طراحی ‌شده و با استفاده از نیروی الکتریکی در سطح برق تکفاز و سه فاز کار می‌کند.

وینچ برقی چیست؟

وینچ برقی یک نوع ابزار بالابر فضاهای کارگاهی است که قدرت حمل بار آنها توسط قدرت موتورهای الکتریکی تأمین می‌شود. از وینچ برقی می‌توانید در مصارف سنگین کارگاهی و یا مصارف سبک مانند فضاهای انبارداری و حتی فعالیت‌های خانگی استفاده کنید.

انواع وینچ برقی در مدل‌های تکفاز و سه فاز طراحی ‌شده است. این دستگاه در اصل یک قرقره بزرگ و قدرتمند است که از مکانیزم چرخش الکتریکی برخوردار است. این قرقره بزرگ با یک سیستم الکترو گیربکس در ارتباط است. سرعت بالای حرکت موتور از طریق سیستم گیربکس تبدیل به یک حرکت آرام اما قدرتمند با گشتاور بالا می‌شود که از آن برای چرخش وینچ و جمع‌آوری سیم بکسل استفاده می‌شود. موتور الکتریکی وینچ برقی توانایی حرکت در هر دو جهت چپگرد و راستگرد را دارد. لذا در عمل می‌توانیم به ‌راحتی از این دستگاه برای بلند کردن و یا پایین آوردن بارهای فوق سنگین استفاده کنیم. همچنین شاسی این دستگاه به شکلی طراحی ‌شده که توانایی نصب بر روی ریل سقفی را دارد. لذا با عنوان وینچ سقفی نیز معرفی می‌شود.

مزیت‌های استفاده از وینچ سقفی

برای جابه‌جایی بارهای سنگین در محیط‌های کارگاهی و یا انبارها و دیگر مکان‌ها روش‌های متنوعی با استفاده از انواع تجهیزات طراحی‌ شده است. وینچ سقفی با عملکرد برقی یکی از این روش‌ها می‌باشد. اما حضور این دستگاه در محیط کارگاه نسبت ‌به روش‌های دیگر مزایایی دارد که به قرار زیر هستند.

• وینچ برقی کارگاهی از قدرت مانور بالایی برای پوشش تمام فضای کارگاه برخوردار است. به ‌راحتی می‌توانیم حتی بارهای سنگین انبار شده در کنج فضاهای محدود را با این دستگاه بلند کرده و جابه‌جا کنیم.
• وینچ سقفی بر روی یک ریل سرتاسری سقفی نصب می‌شود. لذا حضور آن در محیط کارگاه دست‌وپاگیر نیست.
• به نسبت دیگر تجهیزات حمل مصالح از ابعاد کوچکی برخوردار هستند.
• برای انواع روش‌های حمل عمودی مصالح و بارهای سنگین کارایی دارد.
• تقریباً هر نوع تجهیز و یا هر نوع ظرف حمل تجهیزات مانند انواع بشکه را می‌توان با استفاده از وینچ برقی کارگاهی جابجا کرد.
• به ‌سادگی و با اتصال برق تکفاز و یا سه‌فاز راه‌اندازی می‌شود.
• روش کار با آن ساده است. همچنین از کنترل پذیری عالی چه در بالا کشیدن و یا پایین بردن بارها برخوردار است.

انواع وینچ برقی

انواع وینچ برقی سازوکار طراحی کم ‌و بیش یکسانی دارند. در همگی آنها از قدرت موتورهای الکتریکی برای حمل بارهای سنگین استفاده ‌شده است. همچنین همگی آنها دارای وینچ فلزی بزرگی هستند که تحت کنترل عملکرد موتور برای جمع آوری سیم بکسل و بالا کشیدن تا پایین فرستادن بارها استفاده می‌شود. اما انواع وینچ برقی کارگاهی را براساس نوع سیستم موتوری در مدل‌های تکفاز و سه‌فاز دسته‌بندی می‌کنند. این مدل‌ها به قرار زیر هستند.

وینچ برقی تکفاز 

برای طراحی وینچ برقی تکفاز از الکتروموتورهای سبک تکفاز که با استفاده از برق 220 ولت جریان AC کار می‌کنند، استفاده شده ‌است. برای راه‌اندازی این مدل‌های تکفاز تنها به برق شهری نیاز دارید. همچنین برای طراحی بخش موتوری آنها از خازن‌های راه‌اندازی استفاده ‌شده است. وینچ برقی تکفاز در سطح فعالیت‌های کارگاهی و ساختمانی و یا انبارداری کارایی دارد. اما در کل نمونه‌های کوچک با ظرفیت حمل بار سبک را در مدل‌های تکفاز طراحی می‌کنند.

وینچ برقی سه فاز 

وینچ برقی سه فاز نمونه کارگاهی است که با قابلیت حمل بارهای فوق سنگین طراحی ‌شده است. برای ساخت این نوع وینچ سقفی از حضور انواع موتورهای قدرتمند سه فاز استفاده ‌شده است. این وینچ‌ها با استفاده از برق 380 ولت جریان AC صنعتی کار می‌کنند. کاملاً مناسب طراحی بالابرهای کارگاهی در عملیات‌های سنگین و فعالیت‌های صنعتی هستند. عمده موارد استفاده مدل‌های سه فاز کاربرد به ‌عنوان وینچ برقی کارگاهی است تا از آن برای جابجایی قطعات سنگین انواع قطعات ماشین‌آلات استفاده شود.

وینچ برقی ساختمانی 

وینچ برقی ساختمانی در دسته‌بندی مدل‌های تکفاز قرار می‌گیرد. این وینچ با کارکرد موتورهای تکفاز 220 ولت در سطح مصارف ساختمانی طراحی‌ شده است. وینچ برقی ساختمانی الگوی طراحی ساده‌ای دارد. همچنین قدرت عملیاتی آن برای حمل‌ونقل بارهای سبک فعالیت‌های ساختمانی طراحی‌ شده است. از طرفی در طراحی شاسی آن از گیره‌های کشویی مناسب نصب بر روی ریل‌های یک ردیفه استفاده شده ‌است. به ‌این ‌ترتیب برای طراحی ریل این وینچ‌های سقفی نیاز به استفاده از قوطی‌های سنگین و نصب‌های بزرگ و طراحی شاسی قدرتمند نداریم. اما وینچ برقی ساختمانی قابلیت جابجایی اتوماتیک ریل را ندارد. از طرفی فقط در یک جهت رفت و برگشتی در طول فضای سقف جابه‌جا می‌شود.

وینچ برقی کوچک 

وینچ برقی کوچک در سطح مدل‌های تکفاز برای حمل بارهای 100 الی 800 کیلویی طراحی ‌شده است. از این وینچ‌ها می‌توانید هم در سطح فعالیت‌های کارگاهی و هم در سطح نیازهای ساختمانی استفاده کنید. وینچ برق ساختمانی اصولاً در تمامی مدل‌ها از همین نمونه‌های طراحی کوچک است که در همگی آنها از موتورهای تکفاز استفاده شده‌ است. این وینچ‌ها دارای ریل لوله‌ای شکل هستند. برای نصب ریل آنها نیاز به طراحی استراکچر مجزا نیست و تنها با استحکام سازی سازه ساختمانی می‌توان ریل آنها را نصب کرد. اما از قابلیت حرکت اتوماتیک بر روی ریل برخوردار نیستند. ولی به‌ سادگی با برق تکفاز راه‌اندازی شده و از قابلیت کنترل بالایی برخوردار هستند.

وینچ برقی تک کاره 

وینچ برقی تک کاره ساده‌ترین مدل طراحی انواع وینچ برقی کارگاهی است. این دستگاه فقط با قابلیت جابجایی عمودی بارها در جهت‌های بالا و یا پایین طراحی ‌شده است. لذا به ‌عنوان وینچ برقی کارگاهی تک کاره شناخته می‌شود. بسته به نوع طراحی این مدل‌های تک کاره را در هر دو تیپ وینچ برقی تکفاز و یا سه فاز طراحی می‌کنند. همچنین قیمت وینچ برقی تکفاز و تک کاره به نسبت دیگر مدل‌ها کمتر است. روش نصب و راه‌اندازی ساده‌ای دارند. اما در کل از قدرت مانور کمی برخوردار هستند. از این وینچ‌ها فقط می‌توانید برای جابجایی عمودی بارها در جهت‌های بالا رونده و یا پایین رونده استفاده کنید. البته خود وینچ به شکل دستی بر روی ریل قابلیت جابه‌جا شدن را دارد.

وینچ برقی دو کاره

وینچ برقی دو کاره در هر دو تیپ مدل‌های تکفاز و یا سه فاز طراحی می‌شود. در عین ‌حال از متداول‌ترین انواع وینچ برقی کارگاهی است. همچنین در نمونه‌های ساده‌تر برای مصارف ساختمانی نیز کارایی دارد. این وینچ‌ها علاوه‌بر قابلیت حمل‌ونقل عمودی بارها در جهت‌های بالا و یا پایین رونده از قابلیت حرکت افقی اتوماتیک بر روی ریل نیز برخوردار هستند. ریل این نوع وینچ یک نبشی فلزی بزرگ است که با استفاده از استراکچرهای قدرتمند در سقف سازه‌ها خصوصاً فضاهای کارگاهی نصب می‌شود. شاسی وینچ برقی دو کاره دارای چرخ‌های بلبرینگی است که در داخل این ریل حرکت می‌کنند. برای جابجایی افقی در داخل ریل نیز یک الکتروموتور کوچک پیش‌ بینی ‌شده است.

وینچ برقی سه کاره

وینچ برقی سه کاره طراحی تخصصی برای کار در فضاهای بزرگ کارگاهی دارد. این وینچ علاوه‌بر قابلیت حرکت عمودی حمل بارها از قابلیت حرکت افقی بر روی ریل نیز برخوردار است. همچنین می‌توانیم خود ریل را نیز در طول محیط مثلاً سقف کارگاه جابجا کنیم. به ‌این ‌ترتیب دامنه حرکت بزرگی در اختیار ما قرار دارد. به ‌راحتی می‌توانیم بارهای سنگین را در جهت‌های عمودی، افقی و حتی پهنه عرضی محیط کارگاه جابه‌جا کنیم. از این نوع وینچ برای جابجایی دقیق بارهای سنگین صنعتی خصوصاً عملیات‌های تعمیرات و یا ساخت تجهیزات ماشینی و سنگین در کارگاه‌های بزرگ استفاده می‌کنند.

وینچ برقی چهار کاره 

وینچ برقی چهار کاره مهمترین نوع در طراحی انواع وینچ سقفی است. عموماً در مدل‌های سه فاز طراحی می‌شوند تا قابلیت کار در فضاهای تمام کارگاهی را داشته باشند. این وینچ‌ها در تمامی جهات قابلیت جابه‌جا شدن تحت کنترل با عملکرد اتوماتیک را دارند. حتی می‌توانید ارتفاع محل قرارگیری وینچ را نسبت ‌به موقعیت ساختمان جابه‌جا کنید. وینچ برقی چهار کاره از دقت عملکرد دقیق با انعطاف ‌پذیری زیاد برخوردار است. اما عموماً در مدل‌های فوق سنگین طراحی می‌شود. لذا برای نصب و راه‌اندازی آن به یک استراکچر کامل فلزی نیاز داریم که در محل ساختمان کارگاه نصب می‌شود.

انواع برندهای وینچ سقفی

شرکت‌های مختلفی در زمینه طراحی انواع وینچ سقفی فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها مدل‌های متنوع از این سیستم‌های بالا برنده را در تیپ‌های گوناگون و ظرفیت‌های متفاوت عرضه کرده‌اند. در این ‌میان برخی از برندهای مطرح تولیدکننده انواع وینچ برقی به قرار زیر هستند.

• وینچ برقی محک
• وینچ برقی رونیکس
• وینچ برقی آروا
• وینچ برقی توسن
• وینچ برقی نک
• وینچ برقی کارا
• ...

قیمت وینچ برقی تکفاز کاملاً وابسته به برند سازنده این تجهیزات می‌باشد. برندهای ایرانی محک و رونیکس از بهترین‌های بازار هستند که این محصولات را در تنوع گسترده و با کیفیت ساخت بالا طراحی کرده‌اند.

تعمیر و نگهداری وینچ برقی

هر دستگاه وینچ برقی برای انجام سنگین‌ترین کارها و حمل قدرتمند بارها در سایزهای مختلف طراحی شده‌اند. قاعدتاً هر وینچ سقفی از قدرت عملیاتی بالایی برخوردار است. اما در عمل حمل بارهای سنگین باعث فرسایش بخش‌های متعدد فنی آن خواهد شد. برای بهبود عملکرد وینچ برقی کارگاهی در درازمدت اقدامات زیر را به جهت تعمیر و نگهداری انجام دهید.

• از منبع برق مطمئن بدون اعوجاج چه در سطح تکفاز و یا سه فاز برای کار با وینچ برقی استفاده کنید.
• از حمل بارهای سنگین فراتر از ظرفیت اسمی تعریف ‌شده دستگاه جداً خودداری کنید.
• محل استقرار استراکچر دستگاهی را بررسی کنید و هر گونه اتصال شل شده و یا باز شده را تعمیر کنید.
• از به کارگیری سیم بکسل‌های فرسوده جلوگیری کنید.
• در بازه زمانی‌هایی معین حجم روغن گیربکس دستگاه را چک کرده و در صورت لزوم تعویض کنید.
• لازم است تا سالم بودن بخش‌های الکتریکی و سیستم کنترل موتور را بررسی کنید. در صورت لزوم تجهیزات فرسوده را تعویض کنید.
• هر نوع تغییر صدا در عملکرد موتور الکتریکی دستگاه را جدی بگیرید و برای رفع مشکل سریعاً اقدام کنید.

نکات ایمنی کار با وینچ

• هرگز بدون کسب آگاهی و مهارت لازم با این دستگاه کار نکنید. همچنین از استفاده‌ی افراد ناآگاه نیز جلوگیری کنید.
• از کار با وینچ برقی با کارکرد ناقص و یا آسیب ‌دیده خودداری کنید.
• از دستگاه برای حمل بارها خارج از ظرفیت تعریف ‌شده استفاده نکنید.
• در حین بارگیری دقت کنید که قلاب جرثقیل به مرکز ثقل بار متصل شده ‌است.
• از لنگر انداختن بار حین حمل آن جداً خودداری کنید.
• از وینچ برقی حتی قدرتمندترین آنها فقط برای حمل بار استفاده کنید. این دستگاه برای حمل افراد طراحی نشده است.
• از جابه‌جایی بار بر روی سر افراد جلوگیری کنید.
• در حین جابجایی از ایجاد شوک و یا ضربه به بار جداً خودداری کنید.
• دقت کنید که گیره بار دقیقاً در داخل قلاب وینچ برقی قرار دارد.
• بار را به حالت معلق بر روی قلاب وینچ برقی رها نکنید.

قیمت وینچ سقفی

قیمت وینچ سقفی را با توجه به ظرفیت حمل بار دستگاه و همچنین قابلیت چند کاره بودن آن محاسبه می‌کنند. وینچ‌های سقفی ماشین‌هایی کارآمد در محیط‌های کارگاهی هستند که به‌ سادگی در فضای خالی و بلا استفاده بالای محیط نصب شده و با استفاده از ریل قابلیت جابجایی در جهات گوناگون را دارند. این تکنیک طراحی، قدرت مانور آنها در جابه‌جایی بارهای سنگین را گسترش می‌دهد. البته نوع مکانیزم طراحی به ‌همراه قدرت دو فاکتور تعیین ‌کننده قیمت این بالابرهای کارگاهی هستند. در تعیین قیمت وینچ برقی لازم است تا دو معیار کلی را مورد بررسی قرار دهید:

• ظرفیت حمل بار وینچ: در طراحی وینچ‌های قوی‌تر که ظرفیت حمل بار بیشتری دارند، علاوه ‌بر استفاده از موتورهای قوی‌تر باید از شاسی و ریل محکم‌تری نیز استفاده شود که به‌ تنهایی از عوامل تعیین ‌کننده قیمت وینچ سقفی هستند.
• چند کاره بودن: منظور از چند کاره بودن قابلیت جابجایی بار در جهت‌های افقی، عمودی و فضاهای متنوع کارگاه است. هر اندازه آزادی عمل وینچ در جابجایی بار بیشتر باشد، با قیمت بالاتری نیز به فروش می‌رسند.

جمع بندی

موارد کاربرد وینچ برقی متنوع است. بدیهی‌ترین کاربرد این دستگاه در فضاهای کارگاهی و یا کارخانه‌ای است که به شکل یک بالابر سقفی بر روی ریل‌های متحرک سقفی نصب می‌شوند. لذا مناسب جابه‌جایی عمودی هر نوع بار سنگین هستند. از این سیستم منعطف سقفی در فضاهای متنوع مانند انبارها، بنادر، سازه‌های ساختمانی، تعمیرگاه‌ها و حتی فضاهای سردخانه‌ای، گلخانه داری و... نیز استفاده می‌کنند.

علاوه‌بر کاربرد به ‌عنوان بالابر عمودی می‌توانیم از انواع وینچ برقی در کاربردهای دیگر مانند صنایع دریایی برای جمع کردن تور ماهیگیری و یا مدیریت بادبان نیز استفاده کنیم. همچنین در انبوه فعالیت‌ها مانند صنایع معدنی، صنایع فولاد، صنایع کشتی‌سازی، فعالیت‌های ساختمان‌سازی و... نیز کارایی دارد. در کل برای طراحی هر نوع حمل بار عمودی و یا بارهای کشیدنی می‌توانیم از انواع وینچ برقی استفاده کنیم. اما در کل مدل‌های سقفی مخصوص نصب در فضاهای کارگاهی، کارخانه‌ای و یا انبارداری و... هستند.

• از چه نوع کابلی برای طراحی وینچ برقی استفاده می‌شود؟

  کابل وینچ برقی در اصل همان سیم بکسل است که با استفاده از فولاد ضد زنگ ساخته می‌شود. همچنین این سیم بکسل‌ها از نوع نتاب هستند که بسته به ظرفیت حمل بار وینچ در نمره‌های 6 الی 10 استفاده می‌شوند.

• روش کنترل الکتروموتور وینچ برقی چگونه است؟

  برای کنترل وینچ از ابزارهای کنترل پنل مانند که به حالت آویزان کنار دستگاه هستند، استفاده می‌شود. بسته به تعداد شرایط کارکرد و تعداد موتور نصب ‌شده در وینچ در این پنل از کلیدهای حرکتی استفاده شده ‌است.

• حالت U (دولا) چیست؟ چه تفاوتی با حالت حمل معمولی دارد؟

  حالت U یا همان دولا روش بستن زنجیر وینچ به شکل دولا می باشد. این روش متفاوت از روش معمول است که در آن زنجیر را به شکل یک لا می بندند. در روش دولا ظرفیت حمل بار وینچ دو برابر می شود. اما طول آن نیز نصف خواهد شد.