خاموت زن

دستگاه خاموت زن چیست؟

دستگاه خاموت زن هیدرولیک یا دستی نوعی ماشین خمکاری میلگرد است که مخصوص تهیه خاموت با استفاده از میلگردهای نازک طراحی‌ شده است. این دستگاه که از سری ماشین آلات ساختمانی می‌باشد، سرعت عمل بالایی در خمکاری میلگردهای نازک دارد. همچنین به شکلی طراحی ‌شده است که می‌تواند تعداد خمکاری های دقیق در اندازه و زوایای یکسان در تعداد زیاد را تولید کند. 

با استفاده از انواع خاموت می‌توانیم فرم هندسی شبکه‌های آرماتوربندی در ساخت‌وسازهای بتنی را شکل دهیم. این خاموت ها از خمکاری متوالی میلگردهای نازک تهیه می‌شوند. دستگاه خاموت زن هیدرولیک ماشین قدرتمندی است که می‌تواند در مدت زمانی کوتاه و با دقت زیاد این تعداد خاموت را برای ما تولید نماید. هر دستگاه خاموت زن نوعی سیستم مکانیکی خمکاری میلگردها است که برای خمکاری‌های 90 و یا ۱۳۵ درجه و یا هر زاویه‌ای دیگر طراحی‌ شده است.

انواع دستگاه خاموت زن 

انواع دستگاه خاموت زن را براساس مکانیزم کارکرد در مدل‌های زیر دسته‌بندی می‌کنند. 

خاموت زن دستی

 ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین نوع طراحی دستگاه خم کن میلگرد است. این دستگاه در اصل نوعی ابزار قدرتمند خمکاری میلگرد می‌باشد. طراحی ساده و کوچکی دارد که برای انجام عملیات خمکاری میلگردها به شکل دستی ساخته‌ شده است. هر خاموت زن دستی دارای اهرم بلندی است که تحت تأثیر نیروی انسانی قادر به خمکاری میلگرد های نازک است. 

خاموت زن برقی

 برای طراحی خاموت زن برقی از یک سیستم موتوری و قدرتمند در عملیات خمکاری میلگردها استفاده ‌شده است. خاموت زن برقی به نسبت از خاموت زن دستی سرعت خمکاری بالاترین دارد. درعین‌حال از دقت بهتری در شرایط خمکاری میلگردها به نسبت از مدل‌های دستی برخوردار است. 

خاموت زن برقی را در مدل‌های خاموت زن تکفاز و یا خاموت زن سه فاز طراحی می‌کنند. این خاموت زن‌ها مخصوص کار در عملیات‌های متوسط و بزرگ آرماتوربندی فضاهای ساختمانی ساخته شده‌اند. خاموت زن برقی در مدل‌های هیدرولیکی و گیربکسی طراحی ‌شده است هر ۲ مدل از سری دستگاه‌های متداولی هستند. 

خاموت زن هیدرولیکی

دستگاه خاموت زن هیدرولیکی متداول‌ترین نوع دستگاه خاموت زن اتوماتیک است. در طراحی این دستگاه و برای خمکاری میلگردها از سیستم هیدرومکانیکی استفاده ‌شده است. این دستگاه دارای پمپ هیدرولیک دنده ای است. سیستم هیدرولیک خمکاری توسط قدرت پمپاژ پمپ کار کرده و عملیات خمکاری میلگردها را انجام می‌دهد. 

دستگاه خاموت زن هیدرولیکی از انعطاف بالایی برخوردار است. کار کردن با این دستگاه ساده است. همچنین در طراحی این دستگاه بخش گیربکسی وجود ندارد که باعث شده قیمت خاموت زن برقی کاهش پیدا کند. دستگاه خاموت زن هیدرولیکی از توانایی خمکاری انواع میلگرد برخوردار است. 

 خاموت زن گیربکسی

برای طراحی این مدل و به ‌جهت انتقال قدرت خمکاری از گیربکس استفاده ‌شده است. این گیربکس در امتداد موتور الکتریکی نصب‌ شده و حرکت سریع موتور را به یک حرکت قدرتمند، آرام و کنترل‌ شده مناسب خمکاری میلگردها تبدیل می‌کند. قیمت خاموت زن گیربکسی زیاد است. لذا گاهاً شاهد هستیم که برخی طرحان بجای گیربکس از تسمه استفاده می‌کنند. 

خاموت زن اتوماتیک

خاموت زن اتوماتیک نوع ارتقاء یافته از دستگاه خاموت زن هیدرولیک است که قدرت و سرعت خمکاری بسیار بالایی دارد. این دستگاه با استفاده از سیستم‌های پدالی طراحی‌ شده و عملرد کاملاً اتوماتیک شده ‌دارد. به شکلی که پس‌ از قرار دادن میلگرد و با فشردن پدال به ‌راحتی عملیات خمکاری در زاویه دقیق و اندازه مناسب انجام می‌شود. خاموت زن اتوماتیک سرعت عمل بالایی دارد. همچنین از دقت خمکاری مناسبی برخوردار است. کار با آن ساده است و در کل مناسب تهیه خاموت در پروژه‌های بزرگ عمرانی است. همچنین برای تجهیز کارگاه‌های خاموت زنی از این مدل‌های تمام اتوماتیک استفاده می‌کنند. 

انواع خاموت زن براساس برق مصرفی 

هر دو مدل خاموت زن گیربکسی و یا دستگاه خاموت زن هیدرولیکی دارای موتورهای الکتریکی هستند. اما نوع موتور و قدرت آن بسته به قابلیت خمکاری دستگاه تعیین می شود. برای این منظور انواع دستگاه خاموت زن را براساس نوع برق مصرفی در مدل‌های تک‌فاز و یا سه فاز دسته‌بندی می‌کنند. 

خاموت زن تکفاز

در طراحی این نوع دستگاه خاموت زن از الکتروموتورهای تک‌فاز ۲۲۰ ولت استفاده ‌شده است. این دستگاه دارای موتور الکتریکی ۲ اسب بخار است. قدرت خمکاری آن‌ محدود است و نهایتاً می‌تواند میلگردها تا قطر ۱۶ میلی‌متری راه خمکاری کند. قیمت خاموت زن تکفاز ارزان است و به ‌راحتی با استفاده از برق ۲۲۰ ولت شهری راه‌اندازی می‌شود. بنابراین مناسب کار در پروژه‌های کوچک ساختمان‌سازی و یا راه‌اندازی کارگاه‌های کوچک تولید خاموت هستند.

خاموت زن سه فاز

برای طراحی این مدل دستگاه خاموت زن هیدرولیکی از الکتروموتورهای سه فاز و در سطح توان دهی ۲ یا 3 اسب ‌بخار استفاده ‌شده است. این دستگاه برای کارکردن به برق صنعتی ۳۸۰ ولت جریان AC نیاز دارد. لذا کاملاً مناسب نصب و راه‌اندازی در فضاهای کارگاهی و کارخانه‌ای طراحی ‌شده است. در صورت وجود برق سه فاز، این دستگاه به نسبت از مدل‌ها تک‌فاز عملکرد بهتری دارند. سرعت عمل آن‌ها مناسب است و می‌توانند با دقت بالایی کار کنند. خاموت زن سه فاز مخصوص کار در فضاهای صنعتی طراحی ‌شده است. 

مشخصات فنی انواع خاموت زن 

مشخصات فنی انواع خاموت زن شامل جزئیات متنوعی است. دستگاه‌های خاموت زنی را در تیپ‌های گوناگون و قدرت‌های متنوع خمکاری طراحی می‌کنند. اما در عمل برای بررسی مشخصات فنی آن‌ها مؤلفه‌های یکسانی پیش‌ بینی‌ شده است. قدرت خمکاری مهم‌ترین مؤلفه در بررسی مشخصات فنی انواع دستگاه خاموت زن هیدرولیکی و یا گیربکسی است. انواع این دستگاه‌ها قدرت خمکاری میلگردها در محدوده ۴ الی ۳۲ میلی‌ متری را دارند. این دستگاه را در مدل‌ها با قدرت خمکاری حداکثر ۱۶، ۱۸ ،۲۰ ،۲۵ و ۳۲ میلی‌متر طراحی می‌کنند.  

قابلیت تنظیم زاویه خم دستگاه خاموت زن

علاوه بر این قابلیت تنظیم زاویه خمکاری از دیگر مؤلفه‌های کلیدی در بررسی مشخصات فنی است. عموم خاموت زن‌ها از قدرت خمکاری در محدوده زاویه ۰ الی ۳۶۰ درجه برخوردار هستند. اما معمولاً با استفاده از سیستم پدالی برای خمکاری در زاویه ۹۰ یا ۱۳۵ طراحی می‌شوند. سرعت خمکاری نیز از دیگر مؤلفه‌های تأثیرگذار فنی است. بهترین دستگاه‌ها از قابلیت خمکاری در سرعت ۳ الی ۴ ثانیه برخوردار هستند. همچنین برای انواع خاموت زن برقی چه مدل‌های هیدرولیکی و یا گیربکسی از الکتروموتورهای تک‌فاز و یا سه فاز با توان ۲ یا ۳ اسب بخار استفاده می‌کنند. این موتورها همگی ۱۴۰۰ دور هستند که تحت فرکانس ۵۰ هرتز طراحی ‌شده‌اند. 

نحوه استفاده از خاموت زن 

• در قدم اول باید شابلون خمکاری را تنظیم کنید. برای تنظیم شابلون خمکاری سوراخ‌هایی در سطح میز کار خاموت زن جانمایی شده ‌است. برای تنظیم شابلون به متر و یا خط‌کش فلزی نیاز دارید. شابلون را طبق ابعاد مورد نظر در خمکاری خاموت ها تنظیم می‌کنیم. 
• زاویه خمکاری میلگردها با قطرهای متفاوت تغییر می‌کند. برای تنظیم زاویه خمکاری باید از پیچ بغل دستگاه استفاده کنید. همچنین لازم است تا برای تنظیم اندازه شابلون از پیچ پشت تعبیه ‌شده در شاسی دستگاه خاموت زن استفاده کنید. 
• حالا چنگال دستگاه برای خمکاری مورد نظر در اندازه و زاویه تنظیم شده آماده است. میلگردها را کاملاً دقیق و درست در داخل شابلون میان چنگال قرار بدهید. با فشردن پدال عملیات خمکاری میلگردها برای تهیه انواع خاموت در تعداد زیاد با سرعت مناسب آغاز می‌شود. 

تعمیر دستگاه خم کن میلگرد 

تعمیر دستگاه خم کن میلگرد شامل بخش‌های مختلف سیستم موتوری، سیستم هیدرولیکی و همچنین بخش‌های مکانیکی دستگاه می‌شود. هر دستگاه خاموت زن هیدرولیکی یکی ماشین تمام ‌عیار است که در طراحی و ساخت آن از موتورالکتریکی در کنار پمپ هیدرولیکی و یکی سیستم بازوی مکانیکی و بخش خمکاری میلگردها استفاده شده‌ است. تعمیر بخش‌های الکتریکی شامل بررسی عملکرد پدال‌ها، سیم‌کشی دستگاه، راه‌اندازی موتور و بررسی عملکرد الکتروموتور می‌شود. در ادامه بخش‌های هیدرولیکی دستگاه خم کن میلگرد حضور دارند که شامل پمپ و اتصالات تا جک و بازوی مکانیکی می‌شود. تعمیر این بخش شامل جزئیات فنی سیستم‌های هیدرولیکی است. بخش‌های مکانیکی نیز قسمت چنگال خمکاری میلگردها هستند که باید عملکردی روان و کاملاً سالم داشته باشند.

سرویس و نگهداری دستگاه خاموت زن 

• قبل ‌از آغاز به کار سطح روغن هیدرولیک دستگاه را چک کنید. 
• در محیط‌های بسته با گرد و خاک زیاد از دستگاه استفاده نکنید. 
• از کابل مناسب با ضخامت کافی مانند کابل 2*1.5 برای اتصال الکتریکی استفاده کنید. دقت کنید که اتصال الکتریکی دستگاه کاملاً محکم و ایمن باشد.
• روانکاری و تعویض واسکازین در مدل‌های گیربکسی را انجام بدهید. 
• در هر صورت قطعات فنی معیوب و یا مستهلک شده را تعویض کنید. 
• از وجود برق با سطح ولتاژ استاندارد و عاری از اعوجاج اطمینان داشته باشید. 
• از دستگاه با توان تخصصی استفاده کنید. از این دستگاه برای خمکاری میلگرد های قطورتر از حداکثر  قطر تعریف ‌شده آن استفاده نکنید. 

نکات ایمنی حین کار با خاموت زن 

• از لباس ایمنی مناسب استفاده کنید. 
• برای محافظت بیشتر از عینک ایمنی، دستکش مخصوص و کفش کار استفاده کنید. 
• دستگاه خاموت زن را در مکانی کاملاً صاف و در فضایی مناسب با ابعاد کافی برای خمکاری مستقر کنید. 
• از حضور افراد در اطراف دستگاه حین کار خمکاری جلوگیری کنید. 
• از قرار دادن سیالات اشتعال‌پذیر در کنار دستگاه خودداری کنید. 
• کابل برق دستگاه را از مکان امن و به ‌دور از خطر پارگی توسط میلگردها عبور دهید. 
• کابل‌های پوسیده و یا پاره ‌شده را تعویض کنید. 

قیمت دستگاه خاموت زن

قیمت دستگاه خم زن میلگرد، یکی از عوامل مهم در هنگام انتخاب و خرید دستگاه به شمار می‌رود.  بر این اساس قیمت میلگرد خم کن بر اساس مدل دستگاه، سایز میلگردهایی که می‌تواند خم بزند و یا تکفاز یا سه فاز بودن برق مصرفی تعیین می‌گردد. 

عوامل موثر بر قیمت خاموت زن

مدل دستگاه

همان طور که در این مطلب بیان نمودیم، دستگاه‌های خم کن میلگرد در سه مدل دستی، گیربکسی و هیدرولیک طراحی و تولید می‌شوند. در این میان قیمت خاموت زن هیدرولیک نسبت به دلیل کیفیت ساخت و قدرت بالای دستگاه بالاتر از مدل گیربکسی و دستی است.

سایز خم زنی

مطمعنا هرچه سایز، قدرت و ظرفیت خم زدن دستگاه بالاتر برود، به همان نسبت قیمت دستگاه خاموت زن نیز افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده قیمت خاموت زن، بزرگترین سایز میلگردی است که دستگاه می‌تواند خم کند.

تکفاز یا سه فاز بودن

دستگاه‌های میلگرد خم کن در دو نمونه تکفاز و سه فاز طراحی و تولید می‌گردند. به طور معمول قیمت خاموت زن سه فاز به دلیل توان بالاتر از نمونه تکفاز بیشتر است.