گیربکس بالابر ساختمانی

گیربکس بالابر ساختمانی چیست؟

گیربکس بالابر ساختمانی از اجزای مهم دستگاه بالابر ساختمانی است که در  ارتباط با موتور برای کاهش سرعت آن استفاده می شود. برای تأمین توان و کارکرد انواع بالابر ساختمانی از موتورهای الکتریکی تک‌ فاز و یا سه فاز با سرعت 1400 دور استفاده می‌کنند. اما لازم است تا این سرعت بالای موتور تبدیل به حرکتی آرام و قدرتمند شود. وظیفه گیربکس بالابر ساختمانی کاهش سرعت بالای موتور و افزایش قدرت گشتاور آن برای حمل مطمئن بارهای سنگین است. 

گیربکس بالابر ساختمانی از نوع حلزونی است و در کنار موتور الکتریکی دستگاه نصب می‌شود. این گیربکس‌ها طراحی ساده، راندمان کار بالا و کارکردی مطمئن دارند. این قطعه قرار است تا سرعت مطمئن کار بالابر را تأمین نماید. در عین ‌حال از قابلیت قفل خودکار برخوردار است تا مانع از سقوط مصالح حین حمل بالابر ساختمانی شود. 

در طراحی چرخ‌دنده و پوسته‌ی این گیربکس‌ها از متریال‌های متفاوتی استفاده می‌شود. گیربکس‌های پوسته چدنی مقاوم‌ترین و کاربردی‌ترین مدل‌ها هستند. قیمت گیربکس بالابر ساختمانی پوسته چدنی از دیگر مدل ها بالاتر است. در مقابل استفاده از پوسته‌های آلومینیومی در طراحی گیربکس‌های کوچک بالابر ساختمانی متداول است. برای ساخت چرخ‌دنده‌ها نیز از انواع آلیاژهای فولادین، برنجی و یا فسفر برنزی استفاده می‌شود. 

عملکرد گیربکس بالابر به چه صورت است؟

گیربکس بالابر ساختمانی از نوع حلزونی است. در طراحی بخش‌های داخلی این گیربکس‌ها از دو عدد چرخ‌دنده استفاده شده ‌است. چرخ‌دنده‌ای کوچک‌تر از نوع محوری است که در سمت موتور دستگاه قرار می‌گیرد. چرخ‌دنده‌ی بزرگ‌تر از نوع دیسکی است که در سمت مصرف‌کننده و یا همان وینچ بالابر ساختمانی قرار دارد. به ‌این ‌ترتیب گیربکس بالابر ساختمانی عملکردی کاهنده دارد. 

نسبت تبدیل سرعت انواع گیربکس بالابر ساختمانی در تیپ‌های استاندارد 48 به 1 و یا 56 به 1 هستند. این گیربکس‌ها در راندمان بالا سرعت زیاد موتور را مهار کرده و قدرت گشتاور مناسب حمل مصالح سنگین ساختمان ‌سازی را تأمین می‌نمایند. این گیربکس‌ها برای کاهش ضریب سرعت موتورهای الکتریکی طراحی‌ شده اند. شفت سمت موتور این گیربکس‌ها از نوع نری است که با استفاده فولی مناسب به الکتروموتور دستگاه متصل می‌شوند. اما در سمت مصرف‌کننده دارای شفت کوپل شونده هستند. معمولاً می‌توان از هر دو سمت شفت خروجی گیربکس بالابر ساختمانی استفاده کرد. فروش گیربکس بالابر ساختمانی معمولا در سطح کارگاه های عمرانی می باشد.  

انواع گیربکس بالابر کدامند؟ 

انواع گیربکس بالابر ساختمانی را بر اساس ظرفیت انتقال توان مکانیکی آنها دسته ‌بندی می‌کنند. هر اندازه ظرفیت گیربکس بالاتر باشد ابعاد آن نیز بزرگ‌تر است و می‌تواند با موتورهای قدرتمندتری کوپل شود. در نتیجه می‌توانیم از گیربکس های بزرگ‌تر با ظرفیت بالاتر برای مونتاژ بالابر ساختمانی‌های قوی‌تر استفاده کنیم. انواع گیربکس بالابر را براساس ظرفیت انتقال توان مکانیکی در مدل های زیر دسته‌بندی می‌کنند: 

• گیربکس سایز VF86 
• گیربکس سایز VF110 
• گیربکس سایز VF130 
• گیربکس سایز VF150 
• گیربکس سایز VF180 

در ادامه به بحث فنی و کاربردی هر کدام از این گیربکس‌ها ادامه می‌دهیم. 

گیربکس VF86 مناسب دستگاه 250 کیلویی تکفاز 

کوچک‌ترین سایز استاندارد طراحی گیربکس‌های حلزونی است و به عنوان کوچکترین گیربکس بالابر شناخته می شود. معمولاً این گیربکس های کوچک را با استفاده از پوسته‌های سبک آلومینیومی طراحی می‌کنند. همچنین در ساخت چرخ‌دنده‌های آن از متریال برنجی و یا فولاد سخت کار شده استفاده می‌شود. این گیربکس بالابر ساختمانی با ضریب تبدیل 48 به 1 طراحی ‌شده است و مخصوص نصب شدن بر بالابرهای ساختمانی کوچک مانند بالابر 250 کیلویی هستند. از گیربکس VF86 می‌توانید برای تبدیل سرعت الکتروموتورهای 1.5 الی 3 اسب بخار در مدل‌های تک‌فاز و سه‌فاز استفاده کنید. لازم به ذکر است که این موتورها باید از نوع استاندارد 1400 دور یا 3000 دور در دقیقه باشد. قطر شفت خروجی این گیربکس 35 میلی‌متر است. گیربکس VF86 پرفروش‌ترین نوع گیربکس حلزونی است. خرید گیربکس بالابر ساختمانی VF86  برای طراحی بالابرهای پرکاربرد 250 کیلویی صورت می گیرد.

گیربکس VF110 مناسب دستگاه ۵۰۰ کیلویی سه فاز 

گیربکس VF110 از سری گیربکس‌های توان متوسط حلزونی است. این گیربکس را معمولاً با استفاده از پوسته‌های چدنی طراحی می‌کنند. اما در سطح بازار نمونه‌های پوسته آلومینیومی نیز عرضه شده‌ است که مخصوص کارهای سبک هستند. برای ساخت چرخ‌دنده‌های این نوع گیربکس از آلیاژهای برنزی و یا فولاد سخت کاری شده و تراش‌خورده استفاده می‌شود. قطر شفت خروجی این گیربکس ۴۰ میلی‌متر است. گیربکس VF110 مخصوص نصب در بالابر ساختمانی ۵۰۰ کیلویی از نوع سه فاز است. در این نوع بالابر از کوپل شدن موتور سه فاز ۵.۵ اسب بخار و ۱۴0۰ دور در کنار گیربکس vf110 استفاده ‌شده است. 

گیربکس VF130 مناسب دستگاه ۷۵۰ کیلویی سه فاز 

گیربکس VF130  تیپ قدرتمندی در طراحی گیربکس‌های حلزونی است. برای ساخت این گیربکس از پوسته های یکپارچه ریخته‌گری شده چدنی استفاده می‌کنند. معمولاً جنس ماردون این نوع گیربکس حلزونی از آلیاژ فولادین و سخت کاری شده ‌است. اما برای طراحی چرخ‌دنده دیسکی گیربکس از آلیاژ برنزی از نوع ریخته‌گری شده استفاده می‌کنند. قطر شفت خروجی این گیربکس مقدار ۴۵ میلی‌ متر است. گیربکس حلزونی سایز VF130 مناسب مونتاژ بالابر ساختمانی 750 کیلویی برای کوپل شدن با الکتروموتورهای ۷.۵ کیلووات سه فاز هستند. 

گیربکس VF150 مناسب دستگاه ۱ تنی سه فاز 

گیربکس VF150 نمونه تمام صنعتی است که ظرفیت انتقال توان بالایی دارد. برای ساخت پوسته این گیربکس ها از متریال چدنی به شکل یکپارچه ریخته گری شده استفاده ‌شده است. همچنین برای طراحی شفت محور گیربکس از متریال فولاد آلیاژی با خاصیت ضد زنگ و ضد سایش کامل استفاده می‌کنند. اما چرخ‌دنده‌های کاملاً مقاوم این نوع گیربکس را با استفاده از آلیاژهای فسفر برنزی می‌سازند تا بهترین عملکرد را در انتقال توان مکانیکی کاملاً سنگین داشته باشد. از گیربکس پوسته چدنی برای اتصال به موتورهای الکتریکی سه فاز ۱۰ اسب بخار در طراحی بالابرهای ۱ تنی استفاده می‌کنند. قطر شفت خروجی این گیربکس حلزونی مقدار ۵۰ میلی‌متر است. 

گیربکس VF180 مناسب دستگاه ۱.۵ تن سه فاز  

گیربکس VF180 بزرگ‌ترین و قدرتمندترین نوع گیربکس حلزونی است که در تیپ استاندارد مناسب کوپل شدن با سری موتورهای سه فاز در محدوده ۴ الی ۲۰ کیلو وات طراحی‌ شده است. حداکثر گشتاور خروجی این گیربکس مقدار ۱۸۰۰ نیوتن متر است. البته با افزوده شدن توان موتور از مقدار ظرفیت گشتاور گیربکس کاسته می‌شود تا جایی‌که با موتور ۲۲ کیلووات مقدار حداکثر گشتاور آن تا حد ۹۴۰ نیوتن متر کاهش پیدا می‌کند. گیربکس VF180 بدنه چدنی است و در ساخت چرخ‌دنده‌های آن از آلیاژهای بسیار مقاوم فسفر برنزی استفاده ‌شده است. برای طراحی و ساخت محور شفت خروجی گیربکس VF180 نیز از آلیاژ‌های فولادین و سخت کاری شده استفاده می‌کنند. این گیربکس قدرتمند کاملاً مناسب مونتاژ  بالابرهای بسیار قدرتمند ۱.۵ تنی است.

انواع برندهای تولید کننده گیربکس بالابر

گیربکس حلزونی بالابر در برندهای مختلف تولید و به بازار عرضه می گردند که از معروفترین این برندها می توان به موارد زیر اشاره نمود :

• گیربکس بالابر برند یکتا
• گیربکس بالابر برند روانکار
• گیربکس بالابر برند سهند
• گیربکس بالابر برند شاکرین

موارد مهم در تعمیر و نگهداری گیربکس بالابر ساختمانی 

• از روغن مناسب برای روانکاری چرخ‌دنده‌های گیربکس بالابر ساختمانی استفاده کنید. واسکازین 140 بهترین روغن روانکاری این نوع گیربکس است. اما لازم است تا در فصل گرما از واسکازین چگال‌تر و در فصل سرما از واسکازین روان‌تری استفاده کنید. 
• هر نوع روغن ریزی گیربکس را جدی گرفته و به ‌سرعت برای تعمیر آن اقدام کنید. معمولاً خرابی دریچه روغن و یا کاسه نمد ها دلیل اصلی روغن ریزی هستند. این مشکلات به‌ راحتی و با تعمیر ساده و به ‌موقع برطرف می‌شوند. 
• نسبت‌ به صدای ناهنجار گیربکس حساس باشید. صدای بلند و یا خرخر گونه می‌تواند بدلیل وجود جسم خارجی در روغن و یا سایش چرخ‌دنده‌ها و حتی کمبود روغن باشد. 
• از گیربکس با ظرفیت مناسب آن استفاده کنید. درصورتیکه گیربکس تحت بار فراتر از ظرفیت اسمی خود باشد، پوسته آن به ‌سرعت داغ می‌شود. در این ‌صورت لازم است که از یک گیربکس قوی‌تر استفاده کنید و یا اینکه از بار دستگاه بکاهید. 
• در مراحل تعمیر گیربکس از کاسه نمدهای جدید استفاده کنید. این کاسه نمدها یک‌بار مصرف هستند و در صورت باز شدن محورهای گیربکس لازم است که آن‌ها را تعویض کنید. 

نکات مهم جهت افزایش طول عمر گیربکس بالابر ساختمانی 

• از فولی با سایز مناسب در محور گیربکس سمت موتور استفاده کنید. این فولی بهتر است بزرگ‌تر از فولی موتور باشد تا قدرت گشتاور بالاتری در گیربکس تولید شود. 
• از خار سالم و مناسب در شفت گیربکس جهت اتصال فولی استفاده کنید. خار شکسته و یا نامرغوب باعث لغ شدن فولی و عملکرد ضربه گونه‌ای گیربکس می‌شود. 
• در حین نصب گیربکس و اتصال آن به موتور از تراز بودن فولی های سمت گیربکس و موتور اطمینان داشته باشید. هر نوع انحراف محل نصب فولی ها باعث وارد شدن نیروی نامتقارن شده که باعث فرسایش سریع گیربکس می شود. 
• در بازه زمانی های مناسب مثلاً هر ماه یک‌بار سطح روغن گیربکس را چک کنید. در صورت لزوم و کم شدن سطح روغن از واسکازین مناسب برای اضافه شدن حجم روغن گیربکس استفاده کنید. 
• در بازه کار طولانی که معمولا هر ۶ الی ۹ ماه کار متوالی است روغن گیربکس را به طور کامل تعویض کنید. 
• همواره گوش‌ به ‌زنگ باشید و نوع صدای حین کار گیربکس را چک کنید. نسبت‌ به هر نوع صدایی نامتعارف حساس باشید و تا زمانی‌که ایراد کار را برطرف نکرده‌اید از دستگاه در عملیات‌های سنگین حمل مصالح استفاده نکنید. 
• از بالابر ساختمانی طبق ظرفیت اسمی آن استفاده کنید. هر نوع حمل مصالح بیشتر ظرفیت اسمی دستگاه باعث افزایش فشار بر گیربکس و خرابی آن می‌شود. 
• گیربکس را با موتور الکتریکی مناسب کوپل کنید. کوپل شدن با موتورهای خیلی ضعیف و یا خیلی قوی عمر مفید گیربکس را کم می‌کند. همچنین باید از موتورها با سرعت ۱۴۰۰ دور برای کوپل شدن با انواع گیربکس حلزونی استفاده کنید. 

نحوه تعویض روغن گیربکس بالابر ساختمانی 

تعویض روغن گیربکس از مهم‌ترین وظایف شما در کار با انواع بالابر ساختمانی است. هرگونه کوتاهی در این امر باعث خرابی زود هنگام هر مدل از گیربکس خواهد شد. برای تعویض روغن گیربکس ۲ عدد دریچه تعبیه شده ‌است. از درپوش‌های فلزی با دهانه های رزوه ای شده برای پوشاندن این درپوش‌ها استفاده می‌کنند. 

در ابتدا باید روغن گیربکس قدیمی را کاملاً خارج کنید. درپوش کناری و بالایی گیربکس را باز کنید تا روغن قدیمی به‌ طور کامل خارج شود. با بستن درپوش کناری می‌توانید از درپوش بالایی برای ریختن روغن گیربکس جدید استفاده کنید. اگر هدف شما تعمیرات گیربکس است توصیه می‌کنیم که روغن تخلیه‌شده را در یک ظرف کاملاً تمیز ریخته و در جای مناسب قرار دهید تا بعداً مجدداً از آن در داخل گیربکس بالابر ساختمانی استفاده کنید.

گیربکس بالابر ساختمانی از طراحی کاملا مکانیکی برخوردار است. این قطعه از مهمترین بخش های هر دستگاه بالابر مصالح می باشد. در انتخاب انواع گیربکس بالابر ساختمانی نکات نصب و راه اندازی آنها را رعایت کنید. مهمترین نکته هماهنگی نوع گیربکس با ظرفیت بالابر ساختمانی است. برای خرید گیربکس بالابر ساختمانی می توانید از خدمات تخصصی سایت نیکا ابزار استفاده کنید.